Of ‘initiatief’ of ‘actie’ niet een betere term is dan zelfregie. Dat opperde iemand laatst tijdens een afspraak. Zelfregie heeft zo’n negatieve lading, zei hij. Het zette me aan het denken. En ik denk dat deze term het beeld dat wij hebben van een cliënt verbetert. En dan heeft ie meteen de regie.
Regie doet me denken aan ‘regeren’ of een film regisseren. Het geeft het gevoel dat er een hoop gewichtigs moet gebeuren. Want zo’n hele film, of een land regeren is nogal wat. Misschien brengt het woord regie daarom wel met zich mee dat we snel ingrijpen bij een cliënt. Omdat regie nogal wat is, en de cliënt dat misschien niet kan, gaan we zelf stiekem zitten regisseren. “Is dit misschien niet iets voor jou?” of “Zou je dat niet eens doen?”. Het kan in het woord zitten of in de gewoonte. Of misschien wel in allebei.
Zelf denk ik bij zelfregie aan kiezen. Je kan bijvoorbeeld door een beperking niet helemaal zelfredzaam zijn, maar nog wel zelf kunnen kiezen. Vrijwel iedereen kan dat, mensen met heftige psychische problemen uitgezonderd natuurlijk. Daarom moeten we mensen vooral ook laten kiezen. Niet door een paar vacatures te geven, maar door bijvoorbeeld een portal waarin diegene toegang heeft tot alles en kan filteren. Waarin iemand een eigen pagina heeft die van hem of haar is. Kortom, wie iemand aanbiedt om te kiezen bevordert vanzelf de actie, het initiatief, of de zelfregie. Hoe je het ook noemen wil.
Laatst, in gesprek met een andere gemeente, was er nog iets wat me intrigeerde. De gemeente in kwestie opperde dat het goed zou zijn als een cliënt zelf een afspraak kan inplannen in plaats van dat hij die voorgeschoteld krijgt. Ik durf te opperen dat, als dat werkt, mensen daar zo’n positief gevoel van krijgen dat ze actiever in de startblokken staan. Puur door de gelijkwaardigheid. Hij of zij kiest zelf de dag en het tijdstip.
Ik vind het al met al dus wel een goed idee om zelfregie ‘actie’ te noemen. Of ‘initiatief’. Zolang we daarbij zelf ook in actie komen binnen ons domein. Iemand de mogelijkheid bieden om zelf te kiezen. Geloven dat iemand kan kiezen. Want wie kan kiezen, komt in actie. Of neemt de regie. Maar dat laatste klinkt dan weer zo gewichtig :-).